15 quyển sách hay về Việt Nam cung cấp nhiều thông tin cơ bản, bao quát toàn bộ tiến trình phát triển lịch sử, văn hóa, xã hội, con người và kinh tế Việt Nam.
Đất Nước Việt Nam Qua Các Đời
Công trình Đất nước Việt Nam qua các đời tập trung nghiên cứu địa lý hành chính để nhận định cương vực của nước Việt Nam và vị trí các khu vực hành chính trải qua các đời, từ thời Văn Lang, Âu Lạc, qua thời kì Bắc thuộc, trải đến thời tự chủ và cho đến thời nhà Nguyễn. Với công tác nghiên cứu công phu, khối lượng sách tham khảo đồ sộ, Đào Duy Anh đã vẽ nên bức tranh rộng lớn, mô tả sự phát triển và biến đổi của lãnh thổ Việt Nam kéo dài gần hai thiên niên kỷ, khiến công trình trở thành một nghiên cứu đầy đủ nhất, hệ thống nhất về lãnh thổ Việt Nam trong thế kỉ XX.
Đất nước Việt Nam qua các đời và các công trình khác cùng chuyên ngành đã xác lập vị trí của Đào Duy Anh là một nhà địa lý học lịch sử tiêu biểu nhất cho đến nay, là người khơi mở và truyền cảm hứng cho sự phát triển chuyên ngành này ở Việt Nam.
Xã Hội Việt Nam
– Tại sao người ta lại định dạng quốc gia Việt Nam bằng một cái tên lai ghép giữa Ấn và Hoa – INDOCHINOISE? Văn hóa Việt Nam đã vay mượn gì Trung Hoa, và định hình văn hóa cho dân tộc như thế nào? Người Việt đã tạo nên một xã hội riêng, một lối sinh hoạt thế nào mà trải qua bao thế kỷ dân tộc Việt Nam không bị tan chìm và đồng hóa trong khối Hán tộc?
– Tại sao luân lý Khổng Mạnh không đem áp dụng được toàn vẹn trong xã hội Việt Nam? Người Việt đã kiến tạo nên một văn minh khác hẳn với Trung Hoa ra sao? Tại sao cùng một mô hình chế độ, dưới cùng luân lý Khổng Mạnh, mà vai trò của người phụ nữ Việt Nam lại cao hơn hẳn vai trò của người phụ nữ Trung Hoa?
– Mối liên hệ giữa chế độ xã hội với phương thức sản xuất đã được nhìn nhận như thế nào qua sự tiến hóa của dân tộc Việt?
– Tại sao cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng lại thất bại? Tại sao cuộc cải cách của Hồ Quý Ly lại không thành công? Tại sao triều Quang Trung lại nhanh chóng sụp đổ?
– Tại sao Trung Quốc có giặc Khăn Vàng, có Minh Giáo của Trương Vô Kỵ, có Bạch Liên giáo, có Thái Bình Thiên Quốc… Nhưng xuyên suốt chiều dài lịch sử dân tộc Việt Nam không có bất kỳ một cuộc khởi nghĩa quy mô nào mượn danh nghĩa Tôn Giáo?
– Tại sao người Việt Nam thông minh nhưng bao nhiêu thế hệ, bao nhiêu năm tháng qua đi vẫn không sản sinh ra được một luận thuyết nào? Tại sao người Việt Nam lại không có được bất kỳ công trình kiến trúc hoành tráng để đời?Xã Hội Việt Nam của Lương Đức Thiệp đã bao quát toàn bộ các lĩnh vực: Văn hóa – Xã hội – Lịch sử – Tôn giáo – Kinh tế – Chính trị từ sơ sử đến cận đại, có thể nói đây là một tác phẩm đỉnh cao về khảo cứu xã hội Việt Nam theo lối xã hội học. Tường minh và chi tiết, chặt chẽ và trung thực với cái nhìn thống quát cả cuộc tiến hóa của dân tộc suốt qua lịch sử để dò xét cái quá trình phát triển biện chứng.
Văn Hóa Việt Nam Những Hướng Tiếp Cận Liên Ngành
Giáo sư Trần Quốc Vượng là một cây đại thụ lớn của nền khoa học xã hội Việt Nam nói chung và của ngành Lịch sử, Khảo cổ và văn hóa dân gian nói riêng. Gia sản mà ông để lại là một kho tàng đồ sộ với với các công trình về bản sắc văn hóa Việt Nam, diễn trình văn hóa Việt Nam, văn hóa dân gian Việt Nam, lịch sử Việt Nam, Nghệ thuật Việt Nam với hàng nghìn trang viết đầy giá trị là gia tài khoa học và giá mà ông đã để lại cho chúng ta và các thế hệ mai sau.
Điện Ảnh Việt Nam: Lịch Sử – Tác Phẩm – Nghệ Sĩ – Lý Luận – Phê Bình – Nghiên Cứu
Điện ảnh Việt Nam: Lịch sử – Tác phẩm – Nghệ sĩ – Lý luận – Phê bình – Nghiên cứu của tác giả Trần Trọng Đăng Đàn gồm 4 tập. Đây là tác phẩm nghiên cứu được thực hiện trong hơn 20 năm của tác giả. Nội dung sách đề cập toàn bộ lịch sử điện ảnh Việt Nam từ đầu thế kỷ XX cho đến đầu thế kỷ XXI. Trong khung nghiên cứu, lý luận, phê bình của tác phẩm bao gồm 7190 tác phẩm điện ảnh do 6866 nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam thực hiện.
Cơ sở lý luận làm nền tảng cho việc nghiên cứu công trình điện ảnh này là chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa mang bản sắc Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Những tiểu kết, tiểu luận, tổng kết, kiến nghị của tác giả công trình là rất có ích cho nhiều đối tượng độc giả, đặc biệt có ích cho giới nghiên cứu, giảng dạy văn hóa, văn nghệ, giới nghệ sĩ điện ảnh và cho cán bộ lãnh đạo, quản lý, hoạch định chính sách, đề xuất chủ trương, đường lối về văn hóa, văn nghệ và khoa học xã hội – nhân văn.
Khám Phá Ẩm Thực Truyền Thống Việt Nam
Ẩm thực Việt Nam, dù là những món ăn gia đình hay những món ăn đặc trưng của ẩm thực đường phố thì vẫn mang những giá trị to lớn trong đời sống của người Việt. Ẩm thực Việt ngày nay đã vượt qua khỏi những biên giới và được chào đón ở nhiều nơi trên thế giới. Chúng ta có quyền tự hào về điều đó. Thưởng thức ẩm thực cũng giống như dấn thân vào một cuộc hành trình mà mỗi người đều có cảm nhận riêng. “ẨM THỰC TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM” giúp bạn tìm hiểu và khám phá văn hóa ẩm thực Việt Nam từ buổi sơ khai đến nay. Đó là cả một quá trình lịch sử mà ông cha ta đã khai thác tự nhiên và cùng với nó là thực đơn bữa ăn hàng ngày bình dị của biết bao thế hệ con người.
Không chỉ thế cuốn sách còn giúp bạn tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của từng vùng miền trên đất nước Việt Nam, từ nông thôn đến thành thị, từ miền ngược đến miền xuôi, cả miền núi lẫn đồng bằng. Dù ở đâu thì các món ăn cũng được hình thành trên cơ sở điều kiện tự nhiên của từng vùng miền và tạo thành những nét văn hóa ẩm thực riêng.
Cú Sốc Thời Gian Và Kinh Tế Việt Nam
Cuốn sách này ra đời nhân dịp Việt Nam kỉ niệm 40 năm ngày chấm dứt chiến tranh và gần 30 năm từ khi có Đổi mới. Đánh giá thành quả phát triển trong 40 năm qua, phân tích những thách thức hiện nay và đề khởi đổi mới tư duy và chiến lược cho giai đoạn mới là ba phần chính của cuốn sách. Ngoài ra có chín phụ trang về các vấn đề văn hóa, giáo dục, lịch sử, những khía cạnh có liên quan đến vấn đề phát triển bền vững của nền kinh tế.
Giáo Dục Việt Nam Học Gì Từ Nhật Bản
“Cải cách giáo dục là công việc hệ trọng có quan hệ mật thiết đến sự suy thịnh quốc gia dân tộc và tương lai của nhiều thế hệ, vì vậy cần phải được tiến hành dựa trên nghiên cứu khoa học có cơ sở lý luận và thực tiễn thuyết phục thay vì tiến hành theo kinh nghiệm, ý chí chủ quan hoặc chỉ chú trọng du nhập phần kỹ thuật thuần túy từ thành tựu giáo dục của thế giới.
Giữa chán học môn Sử trong nhà trường và quan tâm tới lịch sử, có ý thức lịch sử mạnh mẽ hay không lại là chuyện khác… Trong công cuộc tái khai sáng quốc dân mà các tri thức đầu thế kỷ XX đang tiến hành dang dở thì những thanh niên thuộc làu lịch sử học trong nhà trường và tin rằng đó là chân lý bất biến lại có nguy cơ trở thành những hòn đá cản đường.”
Danh Nhân Việt Nam
Danh nhân Việt Nam khắc họa, phản ánh một cách chân thực cuộc đời, sự nghiệp cũng như những chiến công hiển hách, tài năng vượt trội của những danh nhân tiêu biểu trong lịch sử nước nhà. Qua họ, chúng ta càng thêm tự hào về truyền thống vẻ vang của dân tộc.
Ngoài ra qua những bài viết, tác giả còn trích dẫn những dẫn chứng cụ thể, các giai thoại, chiến công, tác phẩm… của các danh nhân giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về con người của họ.
Non Nước Việt Nam 63 Tỉnh Thành
Cuốn sách giới thiệu một cách có hệ thống các thông tin cơ bản về 63 tỉnh thành; cung cấp cho người đọc cái nhìn tổng quan về tỉnh thành được giới thiệu: khát quát ngắn gọn về vị trí địa lý, các đơn vị hành chính, dân số, dân tộc, văn hóa – du tịch…Ở mỗi tỉnh thành, cuốn sách điểm qua và mô tử tương đối kỹ các tuyến, điểm du lịch: danh thắng tự nhiên, công trình kiến trúc văn hóa – nghệ thuật, bảo tàng, làng nghề thủ công, lễ hội truyền thống, các chợ…
Văn Minh Việt Nam
Bản thảo cuốn sách này được hoàn thành năm 1939 với tựa đề tiếng Pháp “La civilisation annamite”, được xuất bản tại Hà Nội năm 1944, có thể được coi là phát ngôn của người Việt về văn hóa Việt Nam với cộng đồng thế giới. Công trình này được đặt viết theo nghị định ngày 23.4.1938 do Toàn quyền Đông Dương ký để dùng làm sách giáo khoa cho bộ môn văn hóa Việt Nam trong các trường trung học mới được thành lập. Cuối năm 2016, bản dịch tiếng Việt Văn minh Việt Nam được Nhã Nam tái bản. Đây là tác phẩm quan trọng bậc nhất trong tủ sách nghiên cứu về đất nước và con người Việt Nam, ra đời trong cùng bối cảnh với Việt Nam văn hóa sử cương của Đào Duy Anh. Văn minh Việt Nam của Nguyễn Văn Huyên là một trong số ít nghiên cứu đặt vấn đề tiếp cận văn hóa Việt Nam một cách tổng thể. Đào Duy Anh và Nguyễn Văn Huyên, một người viết bằng tiếng Việt, một người diễn đạt bằng tiếng Pháp, là hai tác giả người Việt đầu tiên đã tổng hợp các kết quả nghiên cứu mới nhất của cộng đồng khoa học quốc tế đương thời và sử dụng phương pháp khoa học phương Tây để nghiên cứu các hiện tượng văn hóa và xã hội Việt Nam.
Với kết cấu bao gồm 12 chương, tác phẩm sẽ cung cấp một lượng thông tin đồ sộ về con người, xã hội và văn hóa Việt Nam giai đoạn nửa đầu thế kỷ XX, những gì thuộc về bản sắc Việt Nam, được gọi là “tật xấu” hoặc “nét đẹp” trong văn hóa người Việt. Phần mở đầu, Nguyễn Văn Huyên trình bày về đất nước và lịch sử Việt Nam. Chương I với những thông tin nhân trắc học. Ba chương sau tác giả nghiên cứu tổ chức xã hội của người Việt từ gia đình đến làng xã và nhà nước. Ba chương tiếp là kiến trúc nhà ở của người Việt, các phương thức tập trung dân chúng ở nông thôn và thành thị, cũng như các hành vi ứng xử của người Việt đối với cơ thể, từ cách ăn cách mặc đến cách chăm sóc khi ốm đau hoặc làm đẹp. Bốn chương cuối, đề cập đến đời sống kinh tế, đời sống tôn giáo, cũng như đời sống tư tưởng, văn học và nghệ thuật.
Cuốn sách thật sự đã trải qua một hành trình dài để đến tay bạn đọc hôm nay. Chuyến đi thú vị đó hẳn sẽ chưa dừng lại…
Di Sản Văn Hóa Việt Nam Dưới Góc Nhìn Lịch Sử
Giới thiệu tổng thể lịch sử, di sản văn hóa Việt Nam và một số trung tâm văn hóa Thăng Long – Hà Nội, trung tâm văn hóa Phú Xuân – Huế, những trung tâm quyền lực thời Bắc thuộc, trung tâm văn hóa thời Trần và một số vùng văn hóa như xứ Thanh, xứ Nghệ Tĩnh, vùng đất Nam bộ.
Việt Nam Phong Tục
Mỗi nước có một phong tục riêng. Phong tục ấy kỳ thuỷ hoặc bởi tự một vài người mà rồi bắt chước nhau thành ra thói quen. Hoặc bởi ở phong thổ và cách chính trị, cách giáo dục trong nước mà thành ra. Hoặc bởi các phong tào ở ngoài tràn vào rồi mà dần dần tiêm nhiễm thành tục. Nhưng đại để tục gì cũng vậy, phải trải lâu tháng lâu năm mới thành được, mà trong những tục ấy cũng có tục hay, cũng có tục dở. Duy chỉ bởi tai mắt người đã quen, lòng người đã tin dùng, thì dẫu có người biết là dở mà cũng không sao đổi ngay đi được. Sách gồm các nội dung sau: – Nói về phong tục trong gia tộc – Nói về phong tục hương đảng – Phong tục xã hội.
Các Triều Đại Việt Nam
Cuốn sách có dung lượng vừa phải nhưng cung cấp nhiều thông tin cơ bản, bao quát toàn bộ tiến trình phát triển lịch sử dân tộc. Các công tích hành trạng của những vị vua từ thời Hùng Vương dựng nước đến khi vương triều Nguyễn chính thức kết thúc vai trò lịch sử đều được nhóm tác giả chọn lọc, giới thiệu một cách cẩn trọng, chính xác. Các triều đại Việt Nam có giá trị không chỉ về tri thức mà còn bồi đắp thêm niềm tin về khi phách, tài trí và lòng yêu nước của người Việt Nam.
Việt Nam Sử Lược
“Viết như vậy mới đích thực là nhà Sử học. Có nói có. Không nói không. Sai nói sai. Đúng nói đúng. Dường như mọi diễn biến lịch sử trên đấy nước ta trước thế kỉ 20, tác giả không bỏ sót một sự kiện nào. Minh bạch, mạch lạc, rõ ràng trình ra trên từng dòng, từng trang sách. Tác giả không đứng về một họ chỉ để viết cho dòng họ ấy mà đứng trên cái chung để viết cho độc giả. Quan điểm riêng của người viết là ở phần nhận xét đánh giá và kết luận. Công bằng và khách quan đấy chứ. Điều đó khác với mọi cuốn sử, sách giáo khoa văn sử về sau.”
(Mai Khắc Ứng)
Trần Trọng Kim (1883-1953) – Bút hiệu Lệ Thần, là một học giả uy tín đầu thế kỉ 20. Tên tuổi của ông gắn liền với công trình nghiên cứu về văn học và văn hóa như “Nho giáo”, “Việt Nam sử lược”, “Việt Nam văn phạm”, “Quốc văn giáo khoa thư”…
Xã Hội Việt Nam Qua Bút Ký của Người Nước Ngoài
“Trong lịch sử nước ta, thời Lê-Trịnh” ở Đàng Ngoài và các chúa Nguyễn ở Đàng Trong vào những thế kỷ XVI, XVII, XVIII là thời kỳ phong phú nhất về mặt sử liệu. Đó là thời kỳ ra đời của nhiều tác phẩm đến nay vẫn còn là những tài liệu nghiên cứu có giá trị: Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Việt sử ký tiền biên, Việt sử tiêu án, Hoàng Lê nhất thống chí, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục, Kiến văn tiểu lụ Ngoài những tác phẩm do người Việt soạn thảo, còn có một bộ phận sử liệu rất quan trọng khác là các hồi ký, du ký, tài liệu nghiên cứu được các thương nhân, giáo sĩ nước ngoài viết nhằm mục đích chính là phục vụ nhu cầu tìm hiểu, khuếch trương việc buôn bán hoặc giảng đạo ở Đại Việt.
Xét về mặt học thuật, bên cạnh những nhận định chủ quan chịu ảnh hưởng của quan điểm thực dân, tác phẩm của họ nêu lên được nhiều khía cạnh của đời sống cư dân Việt thời đó mà các bộ chính sử và ngoại sử Việt Nam tỏ ra khá thiếu sót. Hai thế kỷ XVII, XVIII là thời điểm phát triển của loại tác phẩm này; những Cristoforo Borris, Alexandre de Rhodes, Thích Đại Sán, John B đã cung cấp cho giới nghiên cứu những tư liệu quý được soạn thảo bằng khả năng quan sát nhạy bén, sự trình bày có tính khoa học, bổ sung nhiều khiếm khuyết của chính sử, nhất là về phong tục tập quán, nhà cửa, cách ăn mặc, sinh hoạt của người dân hai miền Đàng Ngoài và Đàng Trong.”
Cùng danh mục: