7 cuốn sách hay về Samurai chỉ ra bề sâu của những nét tính cách tuyệt hảo trong quy phạm đạo đức của người Nhật là xuất phát từ võ sĩ đạo.
Shogun Cuối Cùng
Là cuốn tiểu thuyết về Tokugawa Yoshinobu, con trai thứ bảy của Tokugawa Nariaki, Daimyo của Mito. Mito là một trong các gosanke, ba chi của gia tộc Tokugawa đủ tư cách để được chọn làm Chinh di Đại Tướng quân.
Ông lớn lên dưới sự trông nom và giám sát nghiêm ngặt và khổ hạnh theo gia pháp. Ông được dạy viết chữ và võ thuật, cũng như tiếp nhận nền giáo dục thuần nhất các quy tắc về nền chính trị và chính quyền.
Ông là Tướng quân thứ 15 và là Tướng quân cuối cùng của Mạc phủ Tokugawa, Nhật Bản. Cuộc đời ông theo đuổi mục đích cải cách chính quyền Mạc phủ già cỗi, nhưng cuối cùng không thành công. Shōgun cuối cùng, cuốn sách dễ khiến người ta liên tưởng đến một nước Nhật cổ xưa với những hình ảnh đặc trưng nhất của một nền văn hóa mang tinh thần võ sỹ đạo (bushido). Bạn ngỡ mình sẽ chìm đắm trong những lời văn miêu tả đường gươm mũi kiếm tuyệt kỹ, những tiếng hét ra lửa của một Đại tướng quân uy nghi lẫm liệt trong bộ giáp sắt cùng những mưu lược, toan tính để đối đầu với kẻ thù…?
Thế nhưng, bối cảnh truyện lại vào những năm giữa thế kỷ XIX, khi súng ống, đạn pháo, đại bác, máy ảnh, tàu hơi nước… đã có mặt ở Nhật Bản. Lúc ấy, dù là Thiên hoàng hay Đại tướng quân, dù là Samurai hay thường dân, bất kỳ người Nhật nào cũng hiểu rõ đất nước đang ở thời kỳ đầy biến động. Chỉ cần một sai lầm của người đứng đầu hay một phút mất kiềm chế của những cái tôi tự tôn sẽ quyết định sự tồn vong của nước Nhật. Trong thời điểm “dầu sôi lửa bỏng” ấy, cần có một cái đầu lạnh.
Và Shiba Ryotaro đã phác họa nên chân dung một trong những “cái đầu lạnh” thời bấy giờ trong lịch sử Nhật Bản. Bạn sẽ bắt gặp hình ảnh một Samurai vừa lạ vừa quen với hình dung vốn có của mình, để rồi nhận ra đâu đó trong truyện có những lý giải cho sự phát triển và thành công lâu nay của nước Nhật.
Hagakure
Hagakure, hay Hagakure Kikigaki, là một hướng dẫn về sức mạnh lẫn đạo đức cho một chiến binh Samurai, sách được rút ra từ một bộ sưu tập các bình luận của thư ký Yamamoto Tsunetomo, người giữ chân trước Nabeshima Mitsushige, người cai trị thứ ba của ngày nay là tỉnh Saga ở Nhật Bản.
Thợ Bánh Samurai
Cuộc sống của Yusa Hiroko,người mẹ đơn thân làm nghề kỹ sư hệ thống là những chuỗi ngày quay cuồng giữa công ty và gia đình. Trong một ngày như thế, cô tình cờ bắt gặp trước cửa siêu thị người đàn ông kỳ lạ có lối phục sức ngỡ như bước ra từ một bộ phim dã sử.
“Anh ta có một chỏm tóc búi chonmage cột trên đỉnh đầu, mặc chiếc quần ống rộng hakama bên ngoài áo kimono, hình như trên thắt lưng còn đeo hai thanh kiếm.”
Vào giây phút đó, Hiroko chẳng hề hay biết, người đàn ông lạ lùng là một samurai từ 180 năm trước vượt thời gian tới Tokyo hiện đại, và cuộc gặp gỡ định mệnh sẽ làm đảo lộn cuộc sống của hai mẹ con…
Cuốn sách gợi nhắc về những giá trị nhỏ bé ấm áp tưởng chừng đã bị quên lãng, như một chiếc bánh ngon để lại trong lòng độc giả dư vị hân hoan và ngọt ngào khôn tả.
Tinh Thần Samurai Trong Thế Giới Phẳng
Xuất thân từ tầng lớp võ sĩ, những chiến binh Samurai từng bước gây ảnh hưởng trong xã hội Nhật Bản rồi vươn lên nắm quyền lực từ thế kỷ 12 và chiếm giữ mọi vị trí chủ chốt trong chính phủ cho đến tận năm 1868.
Những chiến binh này sống theo một bộ quy tắc giá trị chặt chẽ – sau này được biết đến với tên gọi là Võ sĩ đạo – nhấn mạnh lòng dũng cảm, danh dự và sự trung thành cá nhân. Nổi tiếng về sự quả cảm, khắc kỷ và kiên cường trong mọi tình huống, họ là những chiến binh được tôn kính nhất thời đó.
Cụm từ Võ sĩ đạo hiểu theo nghĩa đen là “đạo hay lối hành xử của chiến binh”. Khái niệm về một chiến binh dũng mãnh với trái tim nhân hậu nghe đầy nghịch lý, nhưng bản thân từ chiến binh trong tiếng Nhật (samurai) còn có nghĩa là “phục vụ”. Xét ở tầng ý nghĩa sâu nhất thì trái tim của một chiến binh như vậy là để giúp đỡ mọi người. Dựa trên cơ sở đó, tác giả Brian Klemmer đã mở rộng khía cạnh này để tạo ra thuật ngữ “chiến binh nhân từ” dành để chỉ những người hội tụ được các giá trị đạo đức vững vàng, có khả năng biến những ý định của mình thành hiện thực, trong khi vẫn dành trọn cuộc đời để phụng sự xã hội.
Sau khi liệt kê mười phẩm chất cần phải có của một chiến binh nhân từ, tác giả đã đề xuất những phương pháp rèn luyện bản thân hiệu quả để giúp bạn trở thành một trong những chiến binh đó. Thông qua quá trình đó, quyển “Tinh thần Samurai trong thế giới phẳng” (The Compassionate Samurai) sẽ giúp bạn nhận ra rằng chính bạn có thể là một người tiên phong và có ảnh hưởng sâu rộng, có khả năng xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, vươn tới đỉnh cao của sự nghiệp, đạt được những thành công về tài chính, giúp đỡ người khác một cách có ý nghĩa, trong khi vẫn là một người biết quan tâm, chia sẻ và hưởng thụ tinh hoa cuộc sống. Đây có lẽ là sự kết hợp hoàn hảo nhất nhờ hòa quyện được niềm vui từ thành công bên ngoài xã hội với cảm giác bình an từ sâu thẳm tâm hồn. Bạn có thể tìm thấy ví dụ về những người như vậy trong suốt chiều dài lịch sử, ở mọi nền văn hóa và mọi tầng lớp xã hội, nổi bật nhất là Tướng Robert E. Lee, nhà lãnh đạo phe Liên minh trong cuộc Nội chiến Mỹ; hoặc Nelson Mandela, nhà hoạt động chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, cựu tổng thống Nam Phi; hoặc Mẹ Teresa, nữ tu Dòng Thừa sai Bác ái ở Ấn Độ đã chăm sóc người nghèo, bệnh tật, trẻ mồ côi, người hấp hố trong suốt 40 năm. Chính bạn cũng có thể trở thành một trong những người mà tác giả gọi là “chiến binh nhân từ”.
Samurai Trẻ Tuổi – Tập 1 – Võ Sĩ Đạo
Tháng 8 năm 1611. Bị đắm thuyền, Jack Fletcher một mình trôi dạt vào bờ biển Nhật – người cha yêu quí của cậu cùng mọi thuyền viên đã bị bọn cướp biển ninja sát hại. Được huyền thoại kiếm sư Masamoto Takeshi giải cứu, giờ đây hi vọng duy nhất của Jack là trở thành một chiến binh samurai. Từ đó, hành trình luyện tập của cậu bắt đầu… Thế nhưng, cuộc sống ở trường samurai thực sự là một cuộc chiến đấu liên tục để sinh tồn. Dù có Akiko ở bên, Jack vẫn bị cô lập bởi bọn hung bạo và bị đối xử như một kẻ bị ruồng bỏ. Với lòng quả cảm và thanh kiếm trong tay, liệu Jack có chứng minh được bản thân và đối mặt với tử thù nguy hiểm nhất?
Ngũ Luân Thư
Miyamoto Musashi (1584 – 1645) được xưng tụng là Thánh Kiếm của Nhật Bản thời tiền Mạc Phủ Tokugawa, sáng lập ra môn phái Niten Ichi Ryu (Nhị thiên Nhất lưu). Sau khi sống sót qua trận tử địa Sekigahara giữa Đông Quân và Tây Quân, Miyamoto Musashi đã lang bạt khắp nơi, tự rèn luyện mình để trở thành một kiếm sĩ nổi danh và thành công nhất Nhật Bản với chiến tích chưa từng thất bại trước bất cứ đối thủ nào. Trong những năm tháng cuối đời, Musashi đã viết binh pháp thư Ngũ Luân Thư, nhằm đúc kết những quan sát, kinh nghiệm trong quá trình chiến đấu của mình và bàn luận về cái Đạo của người kiếm sĩ.
Ngũ Luân Thư bao gồm “Địa quyển”,” Hỏa quyển”, “Thủy Quyển”, “Phong quyển” và “Không quyển”, chủ yếu bàn về võ nghệ, kiếm pháp, cái Đạo của người học kiếm và là cẩm nang dành cho người muốn học binh pháp…nhưng ngày nay nó lại được nghiền ngẫm khắp nơi, từ giảng đường Harvard cho đến các doanh nhân và các chiến lược gia. Thời thời đại ngày nay, không thể phủ nhận được tầm quan trọng của Ngũ Luân Thư khi nó là kim chỉ nam cho người đọc, giúp họ chiến thắng mục tiêu và đạt được thành công trong sự nghiệp nói chung, và là lời đáp trả của người Nhật cho MBA của Harvard nói riêng. Tạp chí Time đã ca ngợi quyển sách này rất ngắn gọn: “Ở Phố Wall, khi Musashi cất tiếng, tất cả phải lắng nghe”.
Võ Sĩ Đạo – Linh Hồn Của Nhật Bản
Võ Sĩ Đạo – Linh Hồn Của Nhật Bản là tác phẩm của Nitobe Inazo – nhà văn hóa tầm cỡ của Nhật Bản cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Cuốn sách đã chỉ ra bề sâu của những nét tính cách tuyệt hảo trong quy phạm đạo đức của người Nhật là xuất phát từ võ sĩ đạo.
Khám phá “Võ sĩ đạo – Linh hồn của Nhật Bản”, người đọc sẽ thấy nguồn gốc hệ thống đạo đức “võ sĩ đạo” của nước Nhật, biết được các yếu tố cấu thành nên hệ thống đạo đức ấy. Nitobe Inazo cũng giúp độc giả hiểu bằng cách nào những ý thức đạo đức của người Nhật từ ngàn xưa vẫn được truyền lại tới hôm nay, khi mà ngày nay, từ mẫu giáo đến phổ thông, không có môn học nào về thần đạo hay võ sĩ đạo? Cuốn sách giúp bạn đọc có một cái nhìn khái quát về ý thức đạo đức và cách hành xử của người Nhật ngày xưa và qua đó hiểu được ý thức đạo đức và hành động của người Nhật ngày nay.
Cùng danh mục: