19 quyển sách ngắn, hay và ý nghĩa

19 quyển sách ngắn, hay và ý nghĩa khiến ta thổn thức và bừng tỉnh về chân lý cuộc sống, về bản chất đời người.

Tiếng Gọi Nơi Hoang Dã

Tiếng Gọi Nơi Hoang Dã (nguyên bản tiếng Anh: The Call of the Wild) là tiểu thuyết của nhà văn Mỹ Jack London.

Chuyện kể về những chuyến phiêu lưu mạo hiểm của chú chó Bấc trung thành. Bấc đang sống trong trang trại của một gia đình giàu có thì bị bắt cóc, trở thành chó kéo xe cho những người đi tìm vàng ở khu Alaska lạnh giá. Bấc phải học cách đối diện với cuộc đấu tranh sinh tồn và trở thành thủ lĩnh của đàn chó. Thiên nhiên nguyên thủy đã đánh thức bản năng của Bấc.Sau một lần đi săn trở về, Bấc nhìn thấy cái chết thương tâm của Thoóctơn – người chủ nó thương yêu nhất. Tình yêu thương, sự trung thành mà Bấc dành cho Thoóctơn trở thành nỗi đau thống thiết, Bấc trở nên hoang dã hơn bao giờ hết…

Không còn mối liên hệ nào níu Bấc lại với con người, nó bị cuốn theo tiếng gọi nơi hoang dã, cuối cùng trở thành một con sói hoang.

Chàng Ngây Thơ

Từ khi ra đời, Candide hay chủ nghĩa lạc quan (Candide ou l’optimisme) đã gắn liền với tên tuổi của Voltaire và trở thành một trong những tác phẩm kinh điển cả về văn chương lẫn triết lý. Candide luôn có mặt trong tất cả các tuyển tập tác phẩm văn xuôi của Voltaire. Bên cạnh Zadig, Memnon, Micromégas, đó là tác phẩm lừng danh nhất của ông, nhiều khi được đánh giá là tác phẩm văn chương giàu tính triết học nhất mà Voltaire từng viết. Tuyển tập tác phẩm gần đây nhất của tủ sách La Pléiade, được tập hợp dưới cái tên “Romans et contes” (tiểu thuyết và truyện) có 26 tác phẩm, thì Candide được xếp thứ 11, nghĩa là ở vào khoảng giữa, và cũng thường được coi là được viết vào giai đoạn Voltaire đạt đến đỉnh cao của tài năng.

Tác phẩm được viết để trả lời cho triết thuyết của Rousseau về Thượng đế và nhất là để phản đối chủ trương của triết gia Leibniz, theo đó mọi sự trên đời đều sẽ càng ngày càng hoàn thiện hơn, nên con người phải lạc quan.

Ông Già Và Biển Cả

Ông già và Biển cả (tên tiếng Anh: The Old Man and the Sea) là một tiểu thuyết ngắn được Ernest Hemingway viết ở Cuba năm 1951 và xuất bản năm 1952. Nó là truyện ngắn dạng viễn tưởng cuối cùng được viết bởi Hemingway. Đây cũng là tác phẩm nổi tiếng và là một trong những đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn. Tác phẩm này đoạt giải Pulitzer cho tác phẩm hư cấu năm 1953. Nó cũng góp phần quan trọng để nhà văn được nhận Giải Nobel văn học năm 1954.

Trong tác phẩm này, ông đã triệt để dùng nguyên lý mà ông gọi là “tảng băng trôi”, chỉ mô tả một phần nổi còn lại bảy phần chìm, khi mô tả sức mạnh của con cá, sự chênh lệch về lực lượng, về cuộc chiến đấu không cân sức giữa con cá hung dữ với ông già. Tác phẩm ca ngợi niềm tin, sức lao động và khát vọng của con người.

Bắt Trẻ Đồng Xanh

Bắt Trẻ Đồng Xanh là một cuốn sách nhỏ, mỏng và chẳng giống ai. Điều đó cũng là tính cách của nhân vật chính, Holden – nổi loạn, thiếu giáo dục, và lạ lùng.

Holden không thích cái gì cả, cậu chỉ muốn đứng trên mép vực của một cánh đồng bao la, để trông chừng lũ trẻ con đang chơi đùa. Holden chán ghét mọi thứ, cậu lan man, lảm nhảm hàng giờ về những thói hư, tật xấu, những trò giả dối tầm thường mà người đời đang diễn cho nhau xem. Holden thô thiển, tục tĩu và chẳng tuân theo khuôn mẫu nào của cuộc sống, cậu cứ là chính cậu thôi.

Bắt Trẻ Đồng Xanh đã mượn suy nghĩ của một chàng trai trẻ để nhìn về cuộc sống một cách hài hước và thông minh. Ngôn từ đơn giản, đôi khi rất thô tục thể hiện con người nhân vật, cuốn sách đi vào lòng người bởi những triết lý giản đơn vẫn đang hiện hữu từng ngày trong cuộc sống. Và rồi sẽ đọng lại trong lòng người đọc một ý nghĩ tưởng như đã quên mất từ lâu: Mình là chính mình.

Chúa Ruồi

Trong một cuộc chiến tranh nguyên tử, mấy chục đứa trẻ chưa đến tuổi thiếu niên “may mắn” sống sót trên một hoang đảo sau khi chiếc máy bay chở chúng đi sơ tán bị trúng đạn. Chúng tập họp dưới bầu trời Nam Thái Bình Dương nắng gắt, chia sẻ gánh nặng và đặt niềm tin vào thủ lĩnh. Nhưng rồi, cái đói và thiên nhiên khắc nghiệt từng bước vắt kiệt bọn trẻ. Bản năng sinh tồn đã dần bóp nghẹt sự ngây thơ – từ đây thực tại của chúng tan hòa vào ác mộng.

Một câu truyện ngụ ngôn đau đớn và hãi hùng, ngập tràn những tư tưởng ẩn sâu dưới hàng hàng lớp lớp ẩn dụ và biểu tượng. Với Chúa ruồi, một câu chuyện phiêu lưu đầy ám ảnh, một kiệt tác văn học kinh điển, William Golding đã khiến các nhà phê bình văn học hao tổn giấy mực chỉ để tranh luận về một vấn đề: Có thực “nhân chi sơ tính bản thiện” hay chăng là… ngược lại?

Của Chuột Và Người

Là tác phẩm nổi tiếng nhất của John Steinbeck, “Của Chuột Và Người” được coi là khuôn mẫu tiểu thuyết xuất sắc cho văn chương Mỹ. Câu chuyện khắc họa nỗi cùng khổ của những người dân lao động trong bối cảnh Đại khủng hoảng kinh tế, của những thân phận tột cùng cô độc giữa một xã hội đầy rẫy bất công. Ở đó, ước mơ và hoài bão mắc cạn trong cái vòng luẩn quẩn, còn khát khao làm chủ số phận chỉ là một ảo giác an thần kéo lê những đôi chân trĩu nặng không ngừng bôn ba xê dịch. Với lối kể chuyện giản dị, giàu cảm xúc, cùng cấu trúc ba hồi khúc chiết như một vở kịch, “Của Chuột Và Người” đã góp phần đưa John Steinbeck trở thành nhà văn sáng tác về tầng lớp lao động xuất sắc nhất nước Mỹ.

Chết Ở Venice

 Tác phẩm này được dàn dựng như một vở bi kịch cổ điển, kể về một nhà văn lớn tuổi với những thành tựu đáng kính nể đến mức được phong tước quý tộc – ngài Gustav von Aschenbach – đi tìm lại những xúc cảm và đam mê khám phá thời tuổi trẻ qua một hành trình trở lại Venice, đối mặt với một “tạo vật hoàn mỹ” – cậu thiếu niên xinh đẹp Tadzio – và đem lòng yêu cậu, đối mặt với nạn dịch tả bị che dấu ở Venice, đối mặt với thần chết và đối mặt với cả phần ‘con’ trỗi dậy sau gần cả một đời khắc kỷ và chỉ biết hiến mình cho nghệ thuật.

Đây là một tác phẩm hấp dẫn chứa đựng nhiều tư duy sâu sắc không chỉ về những xúc cảm của con người mà còn về cá tính sáng tạo của những người nghệ sĩ, vượt thoát ra khỏi cái vỏ bọc là mối tình đồng tính luyến ái của Aschenbach và cậu thiếu niên Tadzio chính là những trăn trở, xung đột trong nhân sinh quan của một con người làm nghệ thuật và yêu cái đẹp.

Giữa Lòng Tăm Tối

Giữa lòng tăm tối là câu chuyện phiêu lưu hải hồ của Marlow, cùng với tính hiếu kỳ thản nhiên của một trí óc tế nhị và trạng thái điềm tĩnh của một con tim sắt đá, ông dấn thân vào một vùng tăm tối vô phương thấu hiểu, đối diện cùng những ảo tưởng thời đại, cùng những kẻ nói ngôn ngữ tự do, mơ giấc mơ quyền lực.

Hóa Thân

“Một sáng tỉnh giấc sau những giấc mơ xáo động, Gregor Samsa, nằm trên giường, nhận thấy mình đã biến thành một con côn trùng khổng lồ. Anh nằm ngửa trên cái lưng rắn như thể được bọc giáp sắt, và khi dợm nhấc đầu lên, anh nhìn thấy bụng mình khum tròn, nâu bóng, phân chia làm nhiều đốt cong cứng đờ, tấm chăn bong đắp trên bụng đã bị xô lệch, gần tuột hẳn. Chân anh nhiều ra, mảnh khảnh đến thảm hại so với phần còn lại của thân hình to đùng, vung vẩy bất lực trước mắt anh.”

Hoàng Tử Bé

Câu chuyện bắt nguồn từ một chuyến bay của Antoine de Saint-Exupéry.

Một tai nạn đã khiến tác giả lạc bước vào một sa mạc hoang vu cách xa con người hàng ngàn dặm.

Trong hoang vắng, trong vô vọng, trong nguy hiểm cận kề, tác giả đã gặp Hoàng tử bé – một cậu bé u uất đến từ tinh cầu khác, và câu chuyện của em. Một câu chuyện giản dị, êm đềm như nước chảy, tưới mát tâm hồn ta bằng những cảm xúc dịu dàng chân thực nhất, nhưng lại khiến ta thắt lòng và kinh ngạc bởi những day dứt thơ ngây nhưng vô cùng sâu sắc, khiến ta thổn thức và bừng tỉnh về chân lý cuộc sống, về bản chất đời người.

Giáng Sinh Yêu Thương

Dù là một tác phẩm ra đời cách nay hơn một thế kỷ, song những triết lý sống được đại văn hào người Anh Charles Dickens gửi gắm qua tác phẩm Giáng Sinh Yêu Thương (A Christmas Carol) vẫn vẹn nguyên giá trị cho đến thời đại ngày nay – khi những giá trị vật chất lấn át những giá trị tinh thần cao đẹp. Câu chuyện khắc họa sống động nhân vật Ebenezer Scrooge keo kiệt, ưa gắt gỏng; tuy nhiên đã có những chuyển biến lớn về tư tưởng, tình cảm và nhận thức về giá trị nhân bản sau cuộc ghé thăm của những “vị khách siêu nhiên” là Hồn ma vất vưởng Jacob Marley, Hồn ma Giáng sinh Quá khứ, Hiện tại và Tương lai.

Cỗ Máy Thời Gian

Nhân vật chính trong Cỗ máy Thời Gian, bằng phát minh khoa học của mình, đã đến tương lai xa xôi năm 802701 và dấn thân vào cuộc hành trình đi tìm câu trả lời về số phận của nhân loại. Những tưởng sẽ thấy được con người ở giai đoạn đỉnh cao huy hoàng nhưng tiếc thay trước mắt ông chỉ là một chuỗi những tàn tích, hậu quả để lại từ cuộc sống hiện tại. Sức mạnh, trí tuệ và cả những tình cảm thiện lương nguyên sơ dần thoái hóa, báo hiệu nhân loại đã “tới hồi tàn tạ”. Ra đời vào cuối thế kỉ 19, Cỗ máy Thời Gian sớm trở thành lời cảnh tỉnh về những diễn biến đáng lo ngại của xã hội loài người ở thực tại. Với văn phong mới lạ đan xen u ám, cốt truyện khoa học giả tưởng nhưng lại hiển hiện rõ sự thật về cuộc sống con người, tiểu thuyết đầu tay của nhà văn H. G. Wells suốt hơn 100 năm qua vẫn giữ nguyên tính sáng tạo và nét hấp dẫn, trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều phóng tác nghệ thuật khác nhau.

Chân Dung Dorian Gray

Tác phẩm Chân Dung Dorian Gray là một bức chân dung được dệt bằng những sợi chỉ tối màu và hoảng loạn. Cuốn sách giúp người đọc nhận ra những bí mật sâu thẳm được giấu kín, những suy nghĩ thầm kín đầy phức tạp và thiêng liêng của thân phận con người.

Lồng trong bối cảnh cuộc tình đồng tính giữa một họa sĩ và chàng người mẫu trẻ Dorian, nhân vật chính của tiểu thuyết, với những khát khao ích kỷ của bản năng và trăn trở của mặc cảm, ngộ nhận; những cám dổ cố hữu của của nhục thể và sự kháng cự quyết liệt của tinh thần, những cú trượt ngã không phanh, những nỗ lực trong tuyệt vọng, và cả sự tự vấn, phản tỉnh… Chân dung Dorian Gray là hành trình đi tìm lương tâm của một chàng trai trẻ. Đây là một hành trình của những cung bậc cảm xúc: tâm tư giằng xé, trượt quan những dằn vặt tàn khốc, giãy giụa vật vã, đối diện với những thử thách cám dỗ dữ dội để tìm cái đẹp, cái thiện.

Người Ăn Chay

3 truyện ngắn hay, độc lập nhưng cũng có thể gộp gọi tiểu thuyết (Bản gốc không định rõ). Bởi vì cũng những con người đó, nền tảng, xuất xứ đó, nhưng tác giả xây dựng thông qua cái nhìn của các nhân vật khác nhau theo từng sự chuyển biến của câu chuyện. Han Kang giải mã những vùng tăm tối nhất trong con người họ, bắt đầu từ những khao khát bình thường hay đặc biệt, dần dần trở thành những chấn thương không thể nào chữa được. Các nhân vật đi tìm những ảo ảnh, hình bóng chập chờn cho quên đi nỗi đau, để rồi cuối cùng biến mất theo chúng.

Nỗi Đau Của Chàng Werther

Chán ghét đời sống thị thành rối ren vô hy vọng, Werther trở về làng quê Wahlheim. Ở nơi ấy, dưới bầu trời xanh, giữa những thung lũng tuyệt đẹp có lũ trẻ hồn nhiên và những nông dân chất phác thuần hậu, tâm hồn trống rỗng của chàng dường như đã trở nên lắng dịu và thư thái. Nhưng định mệnh đưa đẩy, khiến Werther gặp gỡ với thiếu nữ Lotte thanh tú, yêu kiều. Và trái tim nồng nhiệt của chàng nghệ sĩ, dù trốn chạy nơi đâu cũng không thể nguôi quên một mối tình si chỉ biết tôn thờ và dâng tặng, để rồi tan vỡ bi thảm…

Là một trong những best-seller đầu tiên của thế giới, năm 1774, vừa được xuất bản, Nỗi đau của chàng Werther đã bùng lên như một cơn sốt, lan khắp châu Âu, đem lại sự nổi tiếng tức thì cho Johann Wolfgang von Goethe mới bước sang tuổi 25 đang vô danh. Tác phẩm đã gây nên một phong trào sáng tác thơ, kịch, nhạc mô phỏng Werther ở châu Âu trong ngót nửa thế kỷ. Suốt hơn 200 năm qua, Nỗi đau của chàng Werther vẫn giữ vị trí một kiệt tác kinh điển quan trọng, liên tục được xuất bản trên toàn thế giới.

Ghi Chép Dưới Hầm

Nếu Dostoyevsky tiếp tục trở thành một nhà văn, như Shakespeare, làm thay đổi nhận thức của chúng ta về con người, thì góc nhìn mới mẻ này bắt đầu trỗi dậy chính ở trong Bút ký dưới hầm, và nếu xem xét kỹ, chúng ta có thể thấy khám phá của ông vĩ đại như thế nào. Thất bại và bất hạnh đã khiến Dostoyevsky ở cách rất xa những người chiến thắng tự mãn và thế giới tinh thần của những kẻ kiêu hãnh, và ông bắt đầu cảm thấy giận dữ trước các trí thức phương Tây coi thường nước Nga. Nhưng dù muốn tranh cãi với khuynh hướng Tây hóa, ông vẫn là một sản phẩm của nền giáo dục và nuôi dưỡng theo kiểu phương Tây và vẫn thực hành một nghệ thuật phương Tây, nghệ thuật tiểu thuyết. Bút ký dưới hầm được sinh ra từ khao khát muốn viết một câu chuyện trong đó nhân vật đi qua mọi trạng thái tinh thần và ý thức, hoặc một mong ước khẩn thiết sáng tạo ra một nhân vật và một thế giới có thể giữ mọi mâu thuẫn này với nhau một cách thuyết phục.

Khi thoạt tiên ngồi xuống viết, tác giả không biết tác phẩm của mình sẽ dẫn đến đâu. Nhưng nếu ngày nay chúng ta chấp nhận rằng muốn đón nhận cái mùi của mình, rác rưởi của mình, thất bại của mình, nỗi đau của mình cũng là chuyện có thể xảy ra – nếu ta hiểu rằng việc thích bị hạ nhục cũng hợp logic – thì tức là chúng ta mắc nợ Bút ký dưới hầm. Chính từ sự lẫn lộn yêu ghét u ám và đọa đày của Dostoyevsky – sự gần gũi của ông với tư tưởng châu Âu và sự giận dữ của ông đối với tư tưởng ấy, những khao khát ngang bằng và đối lập nhau vừa muốn thuộc về châu Âu vừa chối từ nó – mà tiểu thuyết hiện đại tìm ra nguồn sáng tạo; và thật khuây khỏa biết bao khi nhớ chuyện là như thế.” (Orhan Pamuk, Những màu khác, Lâm Vũ Thao dịch, Nxb Văn học, 2013)

Người Xa Lạ

Người xa lạ của Albert Camus được khởi thảo năm 1938, hoàn tất năm 1940 và xuất bản lần đầu năm 1942. Tiểu thuyết khắc họa chân dung nhân vật Meursault trong khoảng thời gian kể từ ngày mẹ của Meursault chết ở trại tế bần dành cho người già cho đến gần cái chết của chính anh ta. Cuốn sách được chia thành 2 phần với 11 chương, với kiểu tự thuật về cuộc đời của nhân vật tôi – Meursault, một nhân viên thư ký lãnh việc gửi hàng hóa. Anh ta sống cô độc, nhận được tin mẹ mất, “Mẹ đã chết hôm nay. Hay là hôm qua nhỉ, tôi không rõ.” Anh ta đi dự đám tang, rồi lại tới sở làm, đi bơi, xem xi-nê,… đi chơi với người yêu và giết người tại bãi biển. Meursault bị lên án vì không có biểu hiện của một người con mất mẹ (không thăm mẹ thường xuyên, không đau khổ, không nhìn mặt mẹ lần cuối, uống cà phê và hút thuốc trước quan tài người chết, ngủ trong khi canh linh cữu, xem phim hài và hành động yêu đương chỉ một ngày sau khi mẹ mất…), bị công tố viên buộc tội vì “đã chôn cất bà mẹ bằng trái tim của một kẻ sát nhân.” Câu chuyện mở đầu bằng cái chết, phân tách hai phần bằng cái chết và kết thúc bằng một án tử hình.

Qua Người xa lạ, Camus đã tạo nên một nhân vật Meursault hoàn toàn xa lạ với chính mình, với thế giới, với cái chết, với tình yêu và với mọi mối quan hệ xã hội. Trong sự vô nghĩa của đời sống con người, trên con đường đến với cái chết treo lơ lửng, Meursault đã đi qua Vô thức, Tỉnh thức và cuối cùng là Nổi loạn (Phản kháng).

Kitchen

Mikage Sakurai, sau cái chết của bà, hoàn toàn lẻ loi và chỉ biết yêu bếp hơn hết thảy mọi thứ trên đời. Cho tới ngày, một chàng trai tên là Yuchi Tanabe mời cô đến sống cùng hai mẹ con cậu trong căn hộ của họ, nơi có căn bếp tuyệt vời ấm áp cùng hai con người không là gì ngoài một sự đồng cảm bình dị và sâu xa mà cô vẫn hằng mong ước. Rồi cái chết lạnh lùng bất ngờ cướp đi người mẹ lạ kỳ của Yuchi. Trong nỗi đau, sự quyến luyến trở nên mãnh liệt, tình yêu bắt đầu chớm nở giữa hai con người trẻ tuổi… Và đó chính là Kitchen của Banana Yoshimoto, buồn bã nhưng chối từ bi lụy, giản dị nhưng đầy nghệ thuật, là nơi hoà kết nỗi ưu tư mẫn cảm đặc biệt Nhật Bản với niềm vui sống của tuổi trẻ một cách thanh thoát nhất. Mỗi áng văn ngọt ngào trong hình thức một bestseller đã làm nên tên tuổi của Banana Yoshimoto trên khắp Nhật Bản và thế giới.

Bột Mì Vĩnh Cửu

A.Beljaev được đánh giá là “một trong những người đặt nền móng cho loại truyện khoa học viễn tưởng Xô-viết”, với những tác phẩm như: Người bay Ariel, Người cá, Bột mì vĩnh cửu, Đầu giáo sư Dowel… Các tác phẩm đặc sắc của ông đều mang một nội dung xã hội sâu sắc, trong đó có cả tính khoa học, tính hấp dẫn và tính hài hước. Tác giả đã đề cập đến những vấn đề khoa học và kỹ thuật trong tương lai, chinh phục vũ trụ, sinh vật học, sinh lý học, y học ..v..v và có những dự kiến hết sức táo bạo.

Bột mì vĩnh cửu là sản phẩm “tự nở” bước ra từ phòng nghiên cứu của một nhà bác học đầy tâm huyết với quê hương. Để thử nghiệm, ông đưa cho một người đánh cá nghèo sử dụng với những lời căn dặn cẩn mật. Tuy nhiên, sáng chế chưa hoàn chỉnh của ông đã bị những người đánh cá nghèo sử dụng vô tội vạ, bị bọn đầu cơ trục lợi… và cuối cùng trở thành một thảm họa đe dọa sự tồn vong của toàn nhân loại. Nhà bác học phải đau đầu tìm cách hủy đi phát minh của mình, trong sự sục sôi căm hận của những người từng tung hô mình lên mây xanh…