11 cuốn sách hay về lịch sử loài người tập trung vào các quá trình quan trọng đã định hình loài người và thế giới quanh nó, chẳng hạn như sự ra đời của sản xuất nông nghiệp, việc tạo ra tiền, sự lan truyền của những tôn giáo, và sự nổi lên của những nhà nước quốc gia..
Sapiens: Lược Sử Loài Người
Sapiens, đưa chúng ta vào một chuyến đi kinh ngạc qua toàn bộ lịch sử loài người, từ những gốc rễ tiến hóa của nó đến thời đại của chủ nghĩa tư bản và kỹ thuật di truyền, để khám phá tại sao chúng ta đang trong những điều kiện sinh sống hiện tại.
Homo Deus: Lược Sử Tương Lai
Homo sapiens có phải là một dạng sống siêu đẳng, hay chỉ là một tay đầu gấu địa phương? Làm thế nào con người lại tin rằng họ không chỉ đã kiểm soát thế giới, mà còn mang lại ý nghĩa cho nó? Công nghệ sinh học và trí thông minh nhân tạo đe doạ loài người ra sao? Sinh vật nào có thể kế thừa loài người, và tôn giáo mới nào sẽ được sản sinh?
Với giọng kể cuốn hút và mới lạ, Harari sẽ dần gợi mở và trả lời những câu hỏi trên, nhờ phân tích chi tiết những luận điểm gây nhiều tranh cãi: chủ nghĩa nhân đạo là một dạng tôn giáo, thứ tôn giáo tôn thờ con người thay vì thần thánh; sinh vật là thuật toán… ông vẽ ra một viễn cảnh tương lai khi Sapiens thất thế và Dữ liệu giáo trở thành một hình mẫu. HOMO DEUS còn bàn sâu hơn về các năng lực mà con người đã tự trang bị để sinh tồn và tiến hoá thành một giống loài ngự trị trên trái đất, để rồi chính trong tiến trình hoàn thiện và nâng cấp các năng lực ấy chúng ta sẽ bị truất quyền kiểm soát bởi một sinh vật mới, mang tên Homo Deus.
Súng, Vi Trùng Và Thép
“Bàn tay của diễn trình lịch sử từ 8.000 năm trước vẫn đang đè nặng lên chúng ta.”
Cuốn sách giải thích vì sao các nền văn minh Á – Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được, cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác, cùng lúc ông bác bỏ các lý thuyết về sự thống trị của các nền văn minh Á –Âu dựa trên trí tuệ, đạo đức hay ưu thế di truyền. Jared Diamond lập luận rằng, sự khác biệt về quyền lực và công nghệ giữa các xã hội loài người có nguồn gốc từ sự khác biệt về môi trường, trong đó sự khác biệt này được khuếch đại không ngường. Qua đó, ông giải thích tại sao Tây Âu, chứ không phải các nền văn minh khác trong thế giới Á – Âu như Trung Quốc, lại trở thành các thế lực thống trị.
Mục đích của cuốn sách này là cung cấp một lược sử về tất cả mọi người trong khoảng 13.000 năm trở lại đây. Câu hỏi đã khiến tôi viết ra cuốn sách này là: tại sao lịch sử đã diễn ra trên mỗi châu lục một khác? Nếu như câu hỏi này lập tức khiến bạn nhún vai cho rằng bạn sắp phải đọc một luận văn phân biệt chủng tộc thì, xin thưa, không phải vậy. Như bạn sẽ thấy, những lời đáp cho câu hỏi này tuyệt không bao hàm những sự khác biệt về chủng tộc. Cuốn sách này tập trung truy tìm những lý giải tối hậu và đẩy lùi chuỗi nhân quả lịch sử càng xa bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu.
Tuy cuốn sách này nói cho cùng là về lịch sử và tiền sử, song chủ đề của nó không chỉ có giá trị hàn lâm mà còn có tầm quan trọng to lớn về thực tiễn và chính trị. Lịch sử những tương tác giữa các dân tộc khác nhau chính là cái đã định hình thế giới hiện đại thông qua sự chinh phục, bệnh truyền nhiễm và diệt chủng. Các xung đột đó tạo ra những ảnh hưởng lâu dài mà sau nhiều thế kỷ vẫn chưa thôi tác động, vẫn đang tích cực tiếp diễn ở một số khu vực nhiều vấn đề nhất của thế giới ngày nay.
Đợt Tuyệt Chủng Thứ 6
Kể từ hơn nửa tỉ năm trước, năm đợt tuyệt chủng đã diễn ra, khi sự đa dạng sống trên trái đất bất ngờ thu hẹp lại. Và phải chăng chúng ta đang bước vào đợt tuyệt chủng kế tiếp – Đợt Tuyệt Chủng Thứ Sáu – diễn ra trong thế Nhân sinh, một thế địa chất mà con người thống trị trên nhiều khía cạnh.
Để trả lời nghi vấn này, Elizabeth Kolbert đã theo chân các nhà khoa học khảo sát sự tồn tại và xác nhận sự biến mất ở một số loài ở khắp các vùng trên trái đất. Từ loài ếch vàng ở Panama đến loài voi răng mấu châu Mỹ; từ lũ chim ăng-ca khờ khạo đến loài cúc đá bé nhỏ.
Bên cạnh đó, tác giả cũng đưa chúng ta đến các thử nghiệm và nghiên cứu để tìm ra nguyên nhân của đợt tuyệt chủng thứ sáu. Trong đó, nổi bất nhất chính là những hành động do con người gây ra với các hệ sinh học và địa hóa học của trái đất như: thải quá nhiều carbon dioxit, làm axit hóa đại dương, chặt rừng nhiệt đới…
Thế Giới Một Thoáng Này
Trong cuốn sách Thế Giới Một Thoáng Này, bạn đọc sẽ nhận ra một nhà sử học lớn có thể làm rõ các mối quan hệ giữa những Homo sapiens đầu tiên và phiên bản hôm nay của loài này; và một nhà kể chuyện lớn có thể làm cho các mối quan hệ kia trở nên sống động. David Christian làm được cả hai, và Thế Giới Một Thoáng Này là cuộc du hành – từ kỷ nguyên hái lượm sơ khai qua kỷ nguyên nông nghiệp phát triển để đến kỷ nguyên hiện đại ngày nay, hay “Thời đại thế Nhân sinh” – (Anthropocene, Paul Crutzen), một kỷ nguyên thú vị nhất nhưng cũng rối rắm nhất, ẩn chứa nhiều hiểm nguy chưa từng có cho con người và hành tinh.
Hãy bước vào Thế Giới Một Thoáng Này – và cởi bỏ hết thành kiến cho rằng cái gì cũ là buồn tẻ. Độc giả sẽ cảm nhận một ý thức mới về cuộc trường chinh của Homo sapiens và về quê hương của chúng ta trước một cục diện mới mà chúng ta, dù ý thức hay không, là những thành viên tích cực trong đó. Cũng như trong thuyết tương đối rộng của Einstein, hành tinh xanh cũng không phải là sân khấu để Homo sapiens diễn tuồng một cách độc lập. Cả hai chung cuộc cùng tồn tại hay cùng biến mất.
Lịch Sử Tự Nhiên
Với hơn 5.000 hình minh họa và dữ liệu bổ ích về khoáng vật, đá, hóa thạch và sinh giới trên Trái đất – bao gồm vi sinh vật, nấm và động, thực vật – Lịch sử tự nhiên mở ra cánh cửa khám phá thế giới tự nhiên chứa đựng vô vàn những điều kì thú trên hành tinh của chúng ta. Đây là công trình biên soạn của tập thể các chuyên gia về thiên nhiên hoang dã, với sự cố vấn của Viện Smithsonian danh tiếng.
Cuốn sách này là cánh cửa nhìn vào sự đa dạng đáng kinh ngạc và lịch sử tự nhiên của thế giới quanh ta. Ngược dòng thời gian về 4,6 tỉ năm trước, khi Trái đất hình thành, là một chặng đường dài. Đến nay đã có hơn 1,9 triệu loài sinh vật được mô tả, và hơn 20.000 loài mới được phát hiện và mô tả hằng năm. Nghiên cứu các loài này, tác động qua lại giữa chúng với nhau và với môi trường xung quanh cũng là nghiên cứu lịch sử tự nhiên của chính con người chúng ta. Lịch sử tự nhiên bắt đầu bằng một phần giới thiệu tổng quan về sự sống trên Trái đất: nền tảng địa chất của sự sống, sự tiến hóa của các dạng sống và cách thức phân loại các sinh vật. Năm chương tiếp theo là hệ thống các mẫu vật – từ khoáng vật tới các loài thú – vừa bao quát vừa dễ hiểu kèm theo lời giới thiệu cung cấp thông tin về từng nhóm và mô tả chi tiết đặc điểm từng mẫu vật.
Với khối lượng kiến thức đồ sộ và cập nhật, Lịch sử tự nhiên là một trong những cuốn bách khoa thư về sinh học và tự nhiên có uy tín hàng đầu trên thế giới. Cuốn sách được biên soạn trong thời gian dài, bổ sung, cập nhật liên tục bởi gần 20 chuyên gia, tiến sĩ về tự nhiên. Nhóm cố vấn là Viện Smithsonian – hệ thống bảo tàng và trung tâm nghiên cứu lớn nhất trên thế giới, bao gồm 19 bảo tàng và nhà triển lãm cùng Vườn Bách thú quốc gia Hoa Kỳ.
Lược Sử Thời Gian
Cùng với Vũ trụ trong vỏ hạt dẻ, Lược sử thời gian được xem là cuốn sách nổi tiếng và phổ biến nhất về vũ trụ học của Stephen Hawking, liên tục được nằm trong danh mục sách bán chạy nhất của các tạp chí nổi tiếng thế giới.Lược sử thời gian là cuốn sử thi về sự ra đời, sự hình thành và phát triển của vũ trụ. Tác giả đưa vào tác phẩm của mình toàn bộ tiến bộ tiến trình khám phá của trí tuệ loài người trên nhiều lĩnh vực: Triết học, Vật lý, Thiên văn học…
Loài Tinh Tinh Thứ Ba – Sự Tiến Hóa Và Tương Lai Của Loài Người
Bằng cách nào mà loài người đã biến đổi, trong một khoảng thời gian rất ngắn, từ chỗ chỉ là một trong số những loài thú có kích thước lớn tới khi trở thành người chinh phục thế giới; và cách thức nào mà chúng ta tiếp nhận những khả năng để có thể đảo ngược toàn bộ quá trình phát triển đó chỉ sau một đêm?
Loài người và loài tinh tinh chia sẽ tới 98% số gen di truyền. Tuy nhiên, trong khi loài người thống trị hành tinh này – tạo nên các nền văn minh và tôn giáo, nghiên cứu khoa học, xây dựng các thành phố và sáng tạo ra các tác phẩm nghệ thuật vĩ đại… thì loài tinh tinh hành ngày vẫn phải đấu tranh để giải quyết những nhu cầu tồn tại cơ bản. Vậy 2% só gen còn lại có ý nghĩa như thế nào trong công việc tạo ra sự khác nhau cơ bản giữa hai loài có chung nguồn gốc tiến hóa? Trong cuốn sách này, nhà khoa học – tác giả nổi tiếng từng đoạt giải Pulizer, Jared Diamond đã tìm cách lý giải vì sao trong một khoảng thời gian rất ngắn, loài người đã tìm ra phương thức thống trị thế giới… cũng như hủy diệt nó vĩnh viễn.
Lược Sử Vạn Vật
Lược sử vạn vật là cuốn sách phổ biến khoa học trình bày một cách ngắn gọn lịch sử nghiên cứu khoa học tự nhiên, những thành tựu khoa học trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên chính: vật lý, hóa học, sinh học, địa chất, thiên văn… với nhiều tên tuổi, giai thoại và sự thật.
Thế Giới Cho Đến Ngày Hôm Qua
Tác giả của những cuốn sách bestseller: Sụp đổ và Súng, Vi trùng và Thép đã khảo sát lịch sử xã hội loài người để trả lời câu hỏi: Chúng ta có thể học được gì từ các xã hội truyền thống để tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả? Phần lớn chúng ta đều mặc nhiên thừa nhận các đặc trưng trong xã hội hiện đại của chúng ta, từ việc du lịch bằng máy bay, viễn thông cho tới việc biết đọc, biết viết và bệnh béo phì. Tuy nhiên gần như suốt sáu triệu năm tồn tại, xã hội loài người không có những điều này.
Trong khi hố sâu ngăn cách chúng ta khỏi thủy tổ dường như rộng hơn bao giờ hết, chúng ta có thể nhìn ngắm lối sống cũ của mình trong những xã hội truyền thống mà phần lớn vẫn hoặc gần đây còn tồn tại. Các xã hội như New Guninea nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ thay đổi mới chỉ là ngày hôm qua – thời điểm chúng ta tiến hóa – và rằng cơ thể và cách thức thực hành xã hội của người cận đại vẫn giúp họ có khả năng thích nghi tốt hơn với những điều kiện truyền thống hơn là hiện đại.
Thế giới cho đến ngày hôm qua cung cấp một bức tranh trực diện đầy mê hoặc về quá khứ nhân loại tồn tại hàng triệu năm, một quá khứ hầu như đã biến mất và xem xét những khác biệt giữa quá khứ và hiện tại cho cuộc sống hôm nay của chúng ta.
Lược Sử Thế Giới
Từ khi được viết ra bằng tiếng Đức năm 1935, Lược sử thế giới đã trở thành cuốn sách lịch sử bán chạy ở ba mươi ngôn ngữ. Năm 2005, cuốn sách được xuất bản bằng tiếng Anh với phần minh họa bổ sung, và phiên bản này bán được hơn nửa triệu bản trên toàn thế giới.
Như một bài thơ về lịch sử thế giới, E. H. Gombrich lịch lãm dẫn người đọc đi từ thời kỳ Đồ đá đến thời kỳ của năng lượng nguyên tử, với những biến cố lịch sử phức tạp nhất, các trào lưu tư tưởng khó hiểu nhất, những nhân vật lịch sử đa chiều nhất, các thành tựu lớn lao nhất của trí tuệ con người… tất cả đều được tác giả mô tả và diễn giải dễ hiểu đến bất ngờ.
Với cuốn sách này trong tay, bạn sẽ thấy niềm vui to lớn trong việc tìm hiểu lịch sử, cùng vô số khoảnh khắc quên hết tất cả để say mê đắm mình trong quá vãng của dòng chảy lịch sử.
Cùng danh mục: